Ο ομφαλομεσεντερικός πόρος και ο ουραχός έχουν κοινή εμβρυολογική προέλευση. Ο ουραχός συνδέει την αλλαντοΐδα με το οπίσθιο έντερο.
Ο ουραχός δεν απορροφάται πλήρως πριν τη γέννηση αλλά παραμένει ως χορδή που ενώνει το κοιλιακό τοίχωμα (ομφαλό) με την ουροδόχο κύστη. Διαταραχές στην εμβρυολογική εξέλιξη, κυρίως η ατελής απόφραξη του αυλού της αλλαντοΐδας και της κορυφής της ουροδόχου κύστεως οδηγούν στην παραμονή υπολειμμάτων και κατ' επέκταση σε ανωμαλίες του ουραχού.
Γενικά αυτές οι διαμαρτίες είναι σπάνιες.
Όπως και στα υπολείμματα του ομφαλομεσεντερικού πόρου έτσι και εδώ ανάλογα με το τμήμα του ουραχού που μένει ανοιχτό έχουμε και διαφορετικές παθήσεις. Μπορούμε να τα διαχωρίσουμε σε 4 διαφορετικές ανατομικές περιπτώσεις:
1. Κύστη ουραχού
2. Ανοιχτός ουραχός (συρίγγιο)
3. Εκκόλπωμα ουραχού (κύστης)
4. Κόλπος ουραχού
Τα κύρια συμπτώματα είναι η έξοδος ούρων από τον ομφαλό στον ανοιχτό ουραχό και η τοπική φλεγμονή ή απόστημα κυρίως στην κύστη ουραχού. Όταν υπάρχει φλεγμονή ή απόστημα έντονο άλγος και ερυθρότητα εντοπίζεται στη μέση γραμμή κάτωθεν του ομφαλού και έως την ηβική σύμφυση. Επίσης υποτροπιάζουσες κυστίτιδες μπορεί να παρατηρηθούν. Αν παρατηρηθεί δυσκολία στην ούρηση πρέπει να αποκλεισθούν οι βαλβίδες οπίσθιας ουρήθρας όπου ορισμένες φορές συνυπάρχουν, διενεργώντας μια κενωτική ουρηθρογραφία (ουρηθρογραφία κατά την ούρηση)
Η κύστη ουραχού ορισμένες φορές μπορεί να δώσει την πρώτη της συμπτωματολογία σε μεγαλύτερα παιδιά ή και ενήλικες. Όταν επιμολυνθεί μπορεί να γίνει αντιληπτή ως μια ωοειδή επώδυνη μάζα στη μέση γραμμή μεταξύ ομφαλού και ηβικής σύμφυσης. Σπάνια δίνει διάχυτο κοιλιακό άλγος γιατί βρίσκεται στο χώρο του Retzius όπου είναι εξωπεριτοναϊκός χώρος εκτός αν ραγή τότε μπορεί να δώσει περιτονίτιδα.
Οι εξετάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό υπολειμμάτων ουραχού είναι η CT (αξονική κάτω κοιλίας) και το U/S (υπερηχογράφημα) αρκεί να γίνονται από έμπειρους ακτινολόγους. Επίσης άλλες εξετάσεις όπως γενική και καλλιέργεια ούρων και γενική αίματος πρέπει να γίνονται.
Στους ενήλικες περιγράφονται καλοήθοι και κακοήθοι όγκοι ουραχού.
Η θεραπεία είναι πάντα χειρουργική και πρέπει ριζικά να αφαιρείται η κύστη και να απολινώνονται τα άκρα του συριγγίου. Η συνήθης τομή είναι η υπο ομφάλια ημισεληνοειδή.
Γιώργος Μαναϊλόγλου
Χειρουργός Παίδων